Książka jest zapisem z czterech lat i trzech miesięcy wojny Andrzeja Bobkowskiego. Francja 1940 - 1944. Jest to jedna z najwybitniejszych pozycji XX-wiecznej polskiej diarystyki. Po prostu znakomita proza. Andrzej Bobkowski dziennik zaczął pisać jeszcze przed rokiem 1940, jednak po wkroczeniu Niemców do Paryża, jego żona została zmuszona do spalenia zapisków.

Głównym tematem dziennika jest wolność jednostki. Według Bobkowskiego wolność dotyczyć może tylko jednostki – nie ma wolności zbiorowej. Wolność narzucana siłą, która powstać ma po zamknięciu czy wytępieniu wrogów jest jedynie karykaturą. …

Bobkowski ma doskonałe oko do wychwytywania komicznego aspektu rzeczywistości. Jest na niego szczególnie wrażliwy, jako człowiek nie znoszący patosu i pustosłowia. Jego poczucie humoru ma źródło w wyjątkowej komicznej wrażliwości i doskonałej znajomości kultury europejskiej. Szkice piórkiem wzbudzały kontrowersje, przede wszystkim ze względu na sposób opisywania wojny i okupacji. W polskiej tradycji w taki sposób się o tych sprawach „nie pisze”. Nie ma tu za grosz martyrologii, jest radość z życia i – paradoksalnie – poczucie wolności. 1 września 1941 roku Bobkowski pisał: Druga rocznica wybuchu tej wojny. Nie chce mi się uwierzyć. Udało się, jak dotąd, udało się przetrwać. Miałem dotąd szczęście. Wstyd mi, ale pomimo wszystko, co nas dotąd spotkało, jeszcze nigdy w życiu nie czułem się tak szczęśliwy jak przez te lata, nawet te dwa lata wojny. Jeszcze nigdy w życiu nie czułem się tak dobrze. Bobkowski kurczowo trzyma się życia. Ani myśli cierpieć czy umierać, pragnie intensywnie chłonąć życie, odwracając się równocześnie od przeszłości i najzupełniej nie interesując przyszłością.

W „Bogu urojonym” Dawkins nie pisze (przynajmniej nie bezpośrednio) o biologii. Bohaterem jego książki jest religia i relacje między nauką a wiarą. Dawkins z całą mocą swojej wiedzy, talentu i intelektu wprost i bezpośrednio odrzuca religię i wszelkie jej roszczenia (między innymi, a może przede wszystkim, urojenie teistów, że to religia jest źródłem moralności). Zaczyna od tego, że ukazuje fałsz założeń logicznych wierzeń religijnych, a potem między innymi pisze o ewolucyjnych korzeniach teizmu. Dawkins nie oszczędza bogów we wszelkich ich postaciach – kieruje ostrze swej krytyki zarówno przeciw cierpiącemu na obsesję seksualną krwawemu tyranowi Starego Testamentu, jak i przeciw znacznie łagodniejszemu (acz wciąż nielogicznemu) „Boskiemu Zegarmistrzowi”, odkryciu oświeceniowych myślicieli. Rozpoczyna swą krytykę od logicznej wiwisekcji najczęściej przywoływanych argumentów za istnieniem Boga i na ich podstawie wykazuje, że jakakolwiek Istota Najwyższa jest bytem w najwyższym stopniu nieprawdopodobnym. W kolejnych rozdziałach możemy przeczytać o tym, w jaki sposób religia – a raczej wszelkie religie (rozróżnienie między krzyżem, gwiazdą Dawida a półksiężycem ma dla Dawkinsa znaczenie drugorzędne) staje się obfitą pożywką dla wojen, niewyczerpanym źródłem bigoterii i dyskryminacji oraz narzędziem upośledzenia dzieci. Fascynującą lekturę stanowią rozdziały, w których Dawkins – tym razem jako biolog – poddaje miażdżącej krytyce dorobek nowych kreacjonistów, czyli (pseudo)naukowe ataki na ewolucjonizm. Wniosek Dawkinsa jest jednoznaczny – religia (której kreacjonizm i różne teorie „inteligentnego projektu” są nieodrodnymi dziećmi) jest nie tylko nielogiczna. Jest szkodliwa, czasem wręcz śmiertelnie niebezpieczna, a obowiązkiem uczonego i humanisty jest zwrócić na ten fakt uwagę. Religie dość już narobiły zła, konkluduje Richard Dawkins, pora by wreszcie nauka zajęła należne jej miejsce.